top of page

PROJECT 1865: News, updates, photos, plans, visits

Writer's picture: Tevita Moengangongo LoloheaTevita Moengangongo Lolohea

In collaboration with the AFC website, this blog comes directly from the Association of Apifo'ou Ex-students Management Committee on all matters of the Association. I picked the blog title 'Project 1865' to highlight the founding of St. Stanislaus at 'Ahopanilolo, Ma'ufanga, which is the beginning of 'Apifo'ou College.


Tohi Hisitolia Fo'ou: 'Catholic Church in Tonga'

Ko e tohi ko eni na'e fa'u 'e Felise Tavo pea 'oku ou tui kuo mou osi me'a kotoa pe ki ai he mitia fakasosiale. 'Oku ou recommend 'a e tohi ni ki ha taha pe 'oku ne fie 'ilo ki he hisitolia 'o 'Apifo'ou mo e Siasi Katolika 'i Tonga ni talu mei he 1842. Ko e title 'o e tohi ni ko e Catholic Church in Tonga: History, Missionaries, Timeline. 'Oku fakatau atu eni mei he Puleako 'Apifo'ou mo e Fale koloa St Vincent de Paul 'i Ma'ufanga. 'I Nu'usila, 'e lava ke ma'u ia mei he Tongan Catholic Chaplaincy 'i 'Okalani. Pea ko kimoutolu 'i USA mo 'Aositelelia, 'e lava ke fakatau eni mei he Lulu Press he lingi ko eni: bit.ly/tavo-book


Ta'u 160 Kolisi 'Apifo'ou

'E fakamanatu 'a e ta'u 160 'o e Kolisi 'Apifo'ou 'i he ta'u ni mei he 'aho 24 'Epeleli ki he 'aho 28 'Epeleli 2025 i Tonga ni 'o anga pehe ni:


  • Tu'apulelulu 24 'Epeleli - Misa fakakatoa ki he Falelotu Malia Tupu 'Imakulata

  • Falaite 25 'Epeleli - Ball Ta'u 160, pea 'e fakahoko pe ia ki he Hall 'i 'Apifo'ou

  • Tokonaki 26 'Epeleli - Laka mei 'Ahopanilolo ki 'Apifo'ou, Fakataha AGM, Tanaki e Tukuhau 'a e kau Kolisi Tutuku

  • Monite 28 'Epeleli, Misa fakakatoa ki he Kolisi 'Apifo'ou mo hono fakamanatu e 'aho 'o Petelo Sanele, ko e sangato hufanga 'o e kolisi


Ko kimoutolu 'oku mou fiekau mai ki he Polokalama Ta'u 160 'o 'Apifo'ou mei muli 'oku 'ata pe. Ko kimoutolu 'oku mou fakamanatu pe 'i muli 'oku toe faka'ofo'ofa pe mo ia.


Kapela Fo'ou 'o Sangato Sosefo

Neongo 'oku 'ikai fa'a 'asi atu ha ongoongo ki he langa 'o e Kapela fo'ou, ka 'oku 'ikai ke tuku ai e ngaue 'a e Komiti Pule mo e Komiti Mape/langa ke fakakakato mai e ngaahi me'a 'oku fiema'u ki he langa. Ko e faingamalie kotoa pe 'oku mau ma'u 'oku mau talanoa mo e kau kolisi tutuku mo e kau Patele mei he ngaahi Chaplaincy mei muli 'oku nau 'a'ahi mai he me'a fakafamili pe fakasiasi. Ka ko e fakamuimui taha eni:


  • Kole Palesiteni ki he ngaahi palokia ke fakahu mai e seniti kuo tanaki ki he Chapel Account ke 'aonga ki he palani 'a e Komiti ki he tu'unga 'oku 'i ai e langa.

  • Kuo fili 'e he Komiti Pule 'a e Consultant/Supervisor ke tokoni mai ki he Langa.

  • Kuo toe fili pe foki 'e he Komiti Pule 'a CaBella ke nau fakahoko e langa 'o e Kapela fo'ou.

  • Kuo 'osi ta foki mo e Mape 'o kakato.

  • Ko e koloa langa 'e 'order' pe ia 'e he Komiti Mape/langa 'o fengaue'aki fakataha mo e Architect pea mo e Consultant.

  • Kuo 'osi fakahu atu e application ki he Building Permit ki he MOI.

  • 'Osi fakahoko e tu'unga 'oku 'i ai e ngaue ki he Komiti Langa 'a e Taiosisi mo ngaue vaofi ai pea mo Moseniolo Lutoviko Finau (Vika Seniale) pea mo Fr. Mateo Kivalu (Chancellor).

  • Ko e Bill of Quantity 'oku ngaue ki ai 'a e Consultant.


Fakamonuka 'o e Kapela motu'a

Kuo me'a mai e 'Eiki Katinali ke fakahoko leva ha ngaue ke fakamonuka e Kapela motu'a. 'Oku tuku atu e ngaue ko eni ki he Puleako ke ne fakahoko e palani ki ai. Na'e loto e Komiti Pule ke fakahoko fakataha mo e sima'i e fakava'e 'o e Kapela fo'ou. 'E fakahoko atu e 'aho mo e taimi vave ni mai pe. Fakatatau ki he fiema'u 'a e Kolisi mei he fengaue'aki mo e puleako malolo Fr. 'Ekuasi, ke liliu pe Kapela motu'a 'o hoko ko e Music Center, he 'oku fenapaasi ange pe ia mo e Kapela hili hano fakamonuka.



'A'ahi mai

Na'e folau mai 'a e Sekelitali 'o e Kolisi Tutuku 'a Nu'usila, Peta Tausinga, he'enau me'a fakafamili he mahina kuo 'osi pea ma'u ai e faingamalie 'o fai e talanoa ki he ngaahi me'a 'oku hoko 'i Nu'usila pea mo update e ngaahi me'a 'oku hoko 'i Tonga ni.

Ko e Komiti Fo'ou 'a Nu'usila: Palesiteni - Viliami Sulunga; Tokoni Palesiteni - Maka Pailate; Tauhi Pa'anga - Solomone Sakalia; Tokoni Tauhi Pa'anga - Dr Vaipuna Raass; Sekelitali - Peta Tausinga; Tokoni Sekelitali - Minoneti.


Fehikitaki Kau Patele

'Oku teu ke hiki atu 'a Patele Paea Vainikolo ki he Chaplaincy 'a USA 'i Ma'asi ni, pea mo Patele Falakiko Afu ki he Chaplaincy 'a 'Aositelelia. Ko e ongo kolisi tutuku 'Apifo'ou kinaua pea 'oku 'oatu ai e talamonu 'a e Kautaha Kolisi Tutuku 'Apifo'ou ki he ngaahi fua fatongia kotoa pe.


Fakatafe 'o e vai mei 'Apifo'ou

Ko e 'osi eni e ta'u e ua mo e konga 'a e ngaue fakataha mo e MOL Spatial Planning Division he project 'a e World Bank ki he fakatafe 'o e vai ki tahi 'i Nukualofa tautau tefito mei he Hala Salote ki he Hala Vuna pea mei ai ki tahi. Kuo tu'o lahi mai e talanoa he taimi 'o Fr. Ekuasi, ka ko e Sekelitali 'oku ne muimui'i e ngaue mo e MOL. Kuo fakahoko e talanoa mo e MOL, Sotia 'i Touliki, Kautaha Kasa, mo e Kautaha Lolo ki ha founga 'e lava ke fakatafe ai e vai mei 'Apifo'ou ki tahi. Ko e fakatafe fuoloa 'oku 'osi poloka ia pea 'oku kei ma'u pe 'a e paipa fakatafe 'i he tu'afale 'o e Potungaue Ngoue 'i Uafu Kuini Salote. Oku kei kau pe 'a e fakatafe ko eni he options ke vakai'i ki he kaha'u. Ko 'ene tu'u he taimi ni 'oku 'ika ke tali 'e he Sotia ke hu ange ha fakatafe ki Touliki. 'Oku kei fai pe talanoa mo e Kautaha Kasa mo e Kautaha Lolo ke fou atu e fakatafe 'i he feitu'u oku 'iai 'enau paipa mita 'e 3 hono loloto, tafa'aki fakahahake 'o Touliki. 'Oku fai pe ngaue mo e 'amanaki ki ha founga 'e lava tokoni mai ai ki 'Apifo'ou.


Fakamanatu

Kole atu ki he ngaahi vahenga 'i Tonga ni mo muli na foki, ngaahi to'uako kotoa pe ke nau manatu'i mu'a 'enau tukuhau ke tanaki mai 'i he 'aho 26 'o 'Epeleli 2025 'i Tonga ni lolotonga hono fakamanatu 'o e ta'u 160 'o e Kolisi.


Talamonu atu e ta'u Siupeli 'o e mohu 'amanaki lelei ki he kau kolisi tutuku kotoa pe 'i Tonga ni mo muli na pea mo ha Taimi Fakamamahi fonu he tapuaki.


'Ofa atu


Project 1865

Comments


Post: Blog2_Post

Copyright © 2025 'Apifo'ou College. All Rights Reserved.

bottom of page